Қазақ сөзінің түбірі өзгерілмей аяғына жалғау қосылып өзгеріледі. Жалғау екі түрлі: бірі сөздің тұлғасын өзгертсе де, ішкі мағынасын өзгертпейді; екіншісі сөздің тұлғасын да, мағынасын-да өзгертеді. Сондықтан бастапқысы тысқарғы, соңғысы ішкергі жалғау деп аталады. «Құлақ» деген сөзге «дың» деген жалғау қоссақ, «құлақдың» болады. Тұлғасы өзгерді, мағынасы өзгерілген жоқ, «Құлақдың» дегендеде бастың мүшесінің атын көрсетеді. Егерде «құлақ» деген сөзге «шын» деген жалғау қоссақ «құлақшын» болады. Мұнда тұлғасы-да, мағынасы-да өзгерілді. «Құлақ» бастың мүшесін көрсетуші еді, «құлақшын» болған соң басқа киетін киімнің атын көрсетіп тұр. Міні сондықтан «дың» тысқарғы, «шын» ішкергі жалғау болады. 48

Корень казахского слова не меняется, изменяется за счет присоединения к конце слова окончания. Окончания бывают двух видов: первый вид меняет форму слова, но не внутреннее значение, второй вид изменяет форму и значение слова. Поэтому первый вид окончания называется внешним аффиксом, а последний вид кончания – внутренним аффиксом. Присоединив окончание «дың» к слову «құлақ» (ухо), получим форму слова құлақдың» (уха). Изменилась форма слова, но не значение. «Құлақдың» также обозначает орган – часть головы. В случае присединения к слову «құлақ» окончания «шын» получим слово «құлақшын» (ушанка). В данном слове изменяется и форма, и значение. «Құлақ» обозначает орган – часть головы, а «құлақшын» обозначает головной убор. Именно поэтому «дың» – внешний аффикс, а «шын» – внутренний аффикс. 52

Егерде млтқ «قتلم«, мысқ«قسىم «деген сөздердің бітеу буындарын ашып млтығы «ىعىتلم«, мысығы «ىعىسىم «деп айтсақ, ашық буындардың бәріне тиісті болғандықтан бұл сөздер былайша жазылады: млтығы «ىعىتلم«, 57

Если закрытые слоги в словах млтқ «قتلم « (ружье), мысқ«قسىم) «кошка) сделать открытыми в виде млтығы «ىعىتلم«, мысығы «ىعىسىم«, в соответствии с правилом открытого слога данные слова пишутся так: млтығы «ىعىتلم«, мысығы «ىعىسىم«. 63

Мысалдар: 1) сұу, бұу, тұу деп жазу-ма, яки су, бу, ту деп жазу-ма, дүдәмал, яғни «у» (ۋ) дың алдындағы дыбыс «ұ» (ۇ)-ма, «ы» (ى)-ма, анық естілмейді. Егерде «у» (ۋ)дың алдындағы дыбыс «ұ» (ۇ ) болса, «сұу», «бұу», «тұу» деп жазу тиіс. Егерде «у» (ۋ)дың алдындағы дыбыс «ы» (ى )болса, бұл сөздер «ы» (ى ) харфі бітеу буында жазылмауы себепті, «су», «бу», «ту» деп жазылуы тиіс. «У» (ۋ ) алдындағы қай дыбыс екені бітеу буынды ашқанда мәлім болады. «У» (ۋ)дың алдына «ұ» (ۇ ) харфін қойып-та, «ы» (ى ) харфін қойыпта ашып қарайық: сұу=сұуы, бұу=бұуы, тұу=тұуы; су=сы-уы, бу=бы-уы, ту=ты-уы. Әрине сұуы, бұуы, тұуы деп айту, сыуы, быуы, тыуы деп айтудан дұрыс екендігі қандай даусыз болса, сұу, бұу, тұу деп жазу һәм сондай даусыз болып шығады. 59

Примеры: 1) неясно, как писать сұу, бұу, тұу или су (вода), бу (пар), ту (знамя), то есть не слышно отчетливо перед «у» (ۋ ) звук «ұ» (ۇ ) или «ы» (ى). Если перед «у» (ۋ ) звук «ұ» (ۇ), то нужно писать «сұу», «бұу», «тұу». Если перед «у» (ۋ ) звук «ы» (ى), то из-за того, что в закрытом слоге не пишется буква «ы» (ى), нужно писать «су», «бу», «ту». Какой звук стоит перед «у» (ۋ ) будет известно, когда закрытый слог станет открытым. Рассмотрим варианты с постановкой перед «у» (ۋ ) и буквы «ұ» (ۇ), и буквы «ы» (ى): сұу=сұуы, бұу=бұуы, тұу=тұуы; су=сы-уы, бу=бы-уы, ту=тыуы. Конечно, по сравнению с сыуы, быуы, тыуы звучание сұуы, бұуы, тұуы является бесспорно правильным, так же, как и бесспорно правильно написание сұу, бұу, тұу 65

2) Оқу, жору, тану деп жазу ма, яки оқұу, жорұу, танұу деп жазу-ма? дүдәмал, яғни «у» (ۋ ) алдындағы дыбыс «ы» (ى) -ма, «у» (ۋ) -ма? белгісіз. Егерде «ы»(ى ) болса, бітеу буын болғандықтан, «ы» (ى ) харфін тастап оқу, жору, тану деп жазуымыз тиіс. 59

2) Правильно написание оқу (учиться), жору (предсказывать), тану (узнавать) или оқұу, жорұу, танұу? Неясно, перед «у» (ۋ ) звук «ы» (ى ) или «у» (ۋ ?) неизвестно. Если это «ы» (ى), то в закрытом слоге убираем букву «ы» (ى ) и нужно писать оқу, жору, тану. 65

Егерде «у» (ۋ ) дыбысының алдында «ұ» дыбысы болса, «ұ» (ۇ ) харфі һеш жерде қалмай жазылатындығы себепті, оқұу, жорұу, танұу деп жазуымыз тиіс. 59

Если перед звуком «у» (ۋ ) звук «ұ», то по причине того, что буква «ұ»(ۇ ) пишется обязательно, нужно писать оқұу, жорұу, танұу. 65

Егерде «шақ» деп бөліп, қалғанын асырсақ яки «шақырға» деп бөліп «нға-ны» асырсақ дұрыс болмайды. 80

Если поделим на «шақ» и перенесем остальные слоги, либо поделим на «шақырға» и перенесем «нға-ны», то это будет неправильно. 99

Ол көмегі көрінеді егерде жоғарыдағы мисалға алынған сөйлемдерді қысқартпай толық түрінде айтсақ; мәсәлән: Ағаш көркі жапырақ болады; Адам көркі шүберек болады десек, қысқартып айтқанда, көрінбей тұрған көмекші етістік – «болады» толықтырып айтқанда шыға келеді. 104

Эта помощь станет явной, если данные выше примеры приведем в полном виде, не сокращая; например: если скажем Краса дерева проявляется в листьях; Краса человека проявляется в одежде, то невидимый в кратком высказывании вспомогательный глагол – «проявляется» становится явным. 114

Жиылыңқы қиысу болады егерде бір неше сөйлемнің қиысуы бір ыңғай, бір беткей болса. 124

Соединительной является одинаковая и однонаправленная сочинительная связь нескольких предложений. 136

Қайырыңқы қиысулы болады, егерде алдыңғы сөйлемге кейінгі сөйлем қарсы мағаналы болып қиысса. 124

Противительной является сочинительная связь предложений, когда два предложения находятся в противительных отношениях. 136

Сұйылыңқы қиысу болады, егерде маңызды, нығыз айтылған сөйлемді басқа сөйлемдер байандаушы болса. 124

Вид отношения когда предложения со значимым и емким содержанием выступают в роли сказуемого этого предложения называется дедуктивным/ причинно-следственным согласованием. 136

Қойылыңқы қиысу болады, егерде алдыңғы сөйлемдерді кейінгі сөйлем қорытып айтса. 124

Индуктивной (разъяснительной) является связь предложений, когда последующее предложение обобщает предыдущие. 136

Егерде бағыныңқы сөйлем істің себебін айтып тұрса, себеп пысықтауышының бағыныңқысы болады; егерде істің мақсатын айтып тұрса, мақсат пысықтауышының бағыныңқысы болады. 129

Если в придаточном предложении сообщается причина действия, тогда это будет обстоятельством причины с подчинением, а если говорится о цели действия, тогда это будет обстоятельством цели с подчинением. 141