А.БАЙТҰРСҰНФ. ОҚҰУ ҚҰРАЛЫ. Усул сотие жолымен тәртіп етілген. ҚАЗАҚША ӘЛІФБА. Бірінші кітап. Оренбург, 2021. Тираж 50 000 экз. 9

А.БАЙТУРСУНФ. ОКУ КУРАЛЫ, (Учебное пособие) правила правописания. КАЗАХСКИЙ БУКВАРЬ. Первая книга. Оренбург, 2021. Тираж 50 000 экз. 7

а ﺍ р ﺭ з ز * -Бұл үш харіфті балаларға үйрету үшін әуелі һәрбірін бөлек-бөлек бір-бір жапырақ қағазға үлкен етіп жазу. Сонан соң «А»-дан бастап һәрбірін балаларға бөлек-бөлек көрсету. Балалар һәрбірін жаңылмайтын болып білген соң, әліфбаға қаратып оқыту. Бормен жазатын үлкен тақтай болса, һәрбірін бөлек-бөлек тақтайға жазып көрсетсе де болады. 10

а ﺍ р ﺭ з ز * - Чтобы научить детей указанным трем буквам, нужно сначала каждую из них написать крупно на отдельном листке бумаги. После этого, начиная с «А», показать детям раздельно. Когда дети изучат каждую букву без запинки, обучить чтению в букваре. Если есть большая доска для написания мелом, можно показать, как пишется каждая буква по отдельности. 9

л ﻝ * -Бұл жерде айту керек: кей харіфлар келесі харіфлармен жалғасады, кей харіфлар жалғаспайды. «А», «р», «з» – жалғаспайтын харіфлар, «л» – жалғасатын харіф. Бұған харіф жалғарда құйрығын кесіп қысқартамыз. Мұнан басқа кейінгі жалғасатын харіфлар турасында да осыны айтарға. 10

л ﻝ * -Здесь необходимо сказать: некоторые буквы соединяются с другими буквами, а некоторые – не соединяются. «А», «р», «з» – неприсоединяемые буквы, а «л» – приосединяемая буква. При соединении с ним буквы от- секаем хвостик буквы «л». Это относится и к другим присоединяемым буквам. 9

З з ض Қаза = қаза қазы = қази әзір = хазир арыз = ’арз қарыз = қарз парыз = фарз риза = риза зарар = зарар қазірет = хазрат Қыдыр = Хизр ағза = а’за рамазан = рамазан апзал = афзал мазмұн = мазмун 39

З з ض Қаза (смерть) = қаза қазы (судья) = қази әзір (все еще)= хазир арыз (жалоба)= ’арз қарыз (долг) = қарз парыз (обязанность)= фарз риза (довольный)= риза зарар (вред)= зарар қазірет (хазрет)= хазрат Қыдыр (Кыдыр)= Хизр ағза (орган)= а’за рамазан (рамадан)= рамазан апзал (благородный)= афзал мазмұн (содержание)= мазмун 42

Бір қағида я ережені балалар әбден үйреніп, тиісті орнында жұмсай білгеннен кейін-ғана келесі қағида, я ережені үйрету. А.Б. 49

Необходимо приступать к изучению следующего принципа или правила только после того, как дети полностью изучат принцип или правило и смогут применить их к месту. А.Б. 53

У кого две жены, у того дома ссоры, а у кого плохая жена, у того в доме враг. 52

Екі қатын алғанның дау үйінде, жаман қатын алғанның жау үйінде. 56

Бір сөздің ішінде бір неше буын болады. Мәсәлән «ат» деген сөзде бірақ буын бар; «а-та» дегенде екі буын; «а-та-лар» дегенде үш буын; «а-талар-ға» дегенде төрт буын; «а-та-ла-ры-ма» дегенде бес буын. 52

В одном слове бывает несколько слогов. Например, в слове «ат» (конь) всего один слог; в слове «а-та» (дед) два слога; «а-та-лар» (деды) – три слога, «а-та-лар-ға» (дедам) – четыре слога; «а-та-ла-ры-ма» (дедушкам) – пять слогов. В 56

Сынау. Төмендегі сөздерді буынға бөліңдер. Буындар арасына сызықша «-» қойыңдар. Үлгі: сау-да, са-йақ, а-сық, тұш-қыл-тым, са-рым-сақ, сақ-та-ну-ға, жал-пыл-дау-ға, а-тыс-ты-ру-ға. 52

Контроль. Разделите следующие слова на слоги. Между слогами поставьте знак дефис «-». Образец: сау-да (торговля), са-йақ (косяк), а-сық (альчик), тұш-қылтым (пресный), са-рым-сақ (чеснок), сақ-та-ну-ға (для оберегания), жалпыл-дау-ға (для развевания), а-тыс-ты-ру-ға (для подстрекания). 56

Бір буынның ішінде бір неше дыбыс болады; мәсәлән, «не?», «же!», «мә!», «ат», «аш» деген сөздердің ішінде бір буыннан бар, мұндағы әр буында екі-екі дыбыстан бар. «Не?» (бірінші дыбыс «н», екінші дыбыс «е»), «же!» (бірінші дыбыс «ж», екінші дыбыс «е»), «мә!» (бірінші дыбыс «м», екінші дыбыс «ә»), «ат» (бірінші дыбыс «а», екінші дыбыс «т»), «аш» (бірінші дыбыс «а», екінші дыбыс «ш»). 52

В одном слоге бывает несколько звуков; например, в таких словах, как «не?» (что?), «же!» (ешь!), «мә!» (на!), «ат» (конь), «аш» (открой) есть один слог, в каждом слоге есть один-два звука. «Не?» (первый звук «н», второй звук «е»), «же!» (первый звук «ж», второй звук «е»), «мә!» (первый звук «м», второй звук «ә»), «ат» (первый звук «а», второй звук «т»), «аш» (первый звук «а», второй звук «ш»). 57

Қаб, бас, жел, күл, мес, сор, бай, жау – деген сөздер бір буынды, бірақ бұлардың әр буынында екіден емес үш-үштен дыбыс бар: қ-а-п, б-а-с, ж-е-л, к-ү-л, м-е-с, с-о-р, б-а-й, ж-а-у. 53

Қаб (мешок), бас (голова), жел (ветер), күл (зола), мес (бурдюк), сор (солончак), бай (богатый), жау (враг) – это односложные слова, но в каждом из них не два, а три звука: қ-а-п, б-а-с, ж-е-л, к-ү-л, м-е-с, с-о-р, б-а-й, ж-а-у 57

Бір дыбысты буындар-да болады, мәсәлән, а-ра, а-та, а-ғу, а-су, а-зу, а-сы деген сөздердің бірінші буындарында бір-бір дыбыстан, екінші буындарында екі-екі дыбыстан бар. 53

Есть и слоги из одного звука, например, в первом слоге слов а-ра (оса), а-та (дед), а-ғу (течь), а-су (подвешивать), а-зу (худеть), а-сы (богохульный) по одному звуку, во втором слоге по два звука 57

Қазақ тілінде 24 дыбыс бар. Олардың харіфтері мынау: а (آ), б (ب), п (پ), (ل) л, (ڭ) ң, (گ) г, (ك) к, (ق) қ, (غ) ғ, (س) с, (ز) з, (ر) р, (د) д, (چ) ш, ( ج)ж, ( ت) т, (ي) й, (ى) ы, (ە) е, (ۋ) у, (ۇ) ұ, (و) о, (ن) н, (م) м 53

В казахском языке 24 звука. Буквы, их обозначающие: (ل) л, (ڭ) ң, (گ) г, (ك) к, (ق) қ, (غ) ғ, (س) с, (ز) з, (ر) р, (د) д, (چ) ш, ( ج)ж, ( ت) т, (ي) й, (ى) ы, (ە) е, (ۋ) у, (ۇ) ұ, (و) о, (ن) н, (م) м 58