- 1 ~ 12 аралығындағы деректер, жалпы 320 дерек бар. (Сөз жиілігі: 395)
-
1
л ﻝ * -Бұл жерде айту керек: кей харіфлар келесі харіфлармен жалғасады, кей харіфлар жалғаспайды. «А», «р», «з» – жалғаспайтын харіфлар, «л» – жалғасатын харіф. Бұған харіф жалғарда құйрығын кесіп қысқартамыз. Мұнан басқа кейінгі жалғасатын харіфлар турасында да осыны айтарға. 10
л ﻝ * -Здесь необходимо сказать: некоторые буквы соединяются с другими буквами, а некоторые – не соединяются. «А», «р», «з» – неприсоединяемые буквы, а «л» – приосединяемая буква. При соединении с ним буквы от- секаем хвостик буквы «л». Это относится и к другим присоединяемым буквам. 9
-
2
ұ ۇ *-«О» турасында айтқанды мұнда да айтарға керек. Яғни, «ұ» алдында тайақ сүйеу үшін қойылады деп. 13
ұ ۇ *-Здесь нужно отметить то же самое, что и в отношении «О». В частности, перед «ұ» палочка ставится для опоры. 12
-
3
ұ ۇ *-«О» турасында айтқанды мұнда да айтарға керек. Яғни, «ұ» алдында тайақ сүйеу үшін қойылады деп. 13
ұ ۇ *-Здесь нужно отметить то же самое, что и в отношении «О». В частности, перед «ұ» палочка ставится для опоры. 12
-
4
ы ﻯ *-«Ы» сөздің басқы буынында жазылмайды, оның сүйеніш тайағы ғана жазылады. Тайақ «ы» жазылмаса да оның барлығын көрсетеді деп балаларға түсіндіру. 14
ы ﻯ *-«Ы» не пишется в начальном слоге слова, пишется только его опорная палочка. Детям нужно объяснить, что, даже если палочка «ы» не пишется, но показывает его наличие. 14
-
5
МЕН ҚАЛАЙ ОҚУҒА БАРДЫМ. Менің Әбіш деген құрдасым бар еді. Әкесі оны оқуға берді. Бір күні ойнайын деп бардым. Әбіш кітап оқып отыр екен. Тыңдасам кітабында жұмбақ, мақал, өлең басқа да жақсы сөздер көп екен. Оқу үйренсем мен де сондай оқыр едім деп ойға қалдым. Үйге қайтып келдім, оқуға барамын дедім, әкем мен әжем бұл ойымды ұнатты, ертеңіне әкем оқуға апарып берді. 26
КАК Я ПОШЕЛ НА УЧЕБУ. У меня есть мой ровесник Абиш. Отец отдал его учиться. Однажды я пошел поиграть. Абиш читал книгу. Я послушал и узнал, что, оказывается, в его книге есть загадки, пословицы, стихи и много других хороших слов. Я подумал, если научусь, то тоже смогу читать такое. Вернулся домой, сказал, что пойду учиться, отец и бабушка одобрили мое желание, назавтра отец повел меня на учебу. 28
-
6
Сұрай-сұрай Мисрға да барады. 34
Расспрашивая, можно дойти и до Египта. 37
-
7
Бұрынғы да туфан суы тасып, жер жүзіне жайылған. 37
Давно был всемирный потоп, затопивший всю землю. 40
-
8
Ғұзрлы кісі намазды отырып оқыса да жарайды. 40
Знающий человек может сидя читать намаз. 43
-
9
Сөйлегенде сөздің жүйесін, қисынын келтіріп сөйлеу қандай керек болса, жазғанда-да сөздің кестесін келтіріп жазу сондай керек. 47
Насколько значимо при общении говорить, соблюдая систему и логику языка, настолько необходимо в письме придерживаться правил правописания языка. 51
-
10
Біздің жасынан орысша я ноғайша оқыған бауырларымыз сөздің жүйесін, қисынын нағыз қазақша келтіріп жаза алмайды, я жазса-да қиындықпен жазады. 47
Наши соотечественники, которые с малых лет обучались на русском или на татарском языке, не могут правильно писать по-казахски, соблюдая систему и логику языка, или пишут с затруднениями. 51
-
11
Қазақтың бастауыш мектебінде басқа білімдермен қатар қазақ тілінің наху, сарфы-да үйретілерге керек. 47
В начальной казахской школе вместе с прочими знаниями необходимо изучать словообразование, морфологию казахского языка. 51
-
12
«Тіл – құрал» деген аты қандай жат көрінсе, ішкі мазмұны-да әуелгі кезде сондай жат көрінер, үйткені бұл қазақта бұрын болмаған жаңа зат. Халықта бұрын болмаған нәрсе жаңа шыққан кезінде жат көрініп, бірте-бірте бойы үйренген соң қалатын. 48
Название «Тил-курал» может показаться непривычным, как и содержание, поскольку является новым явлением, которого ранее у казахов не было. То, чего ранее не было у народа, при первом появлении может показаться непонятным, но постепенно становится привычным. 51