Бұл жолмен бара жатқан өзіңдей көп, Соларды көре тұра қалалық па? 9

Много таких, как вы, идут по этому пути, Неужели, зная об этом, остановитесь? 7

5) Қосалқы «ма», «ба»лардан «еді», «екен» деген бөлек жазылады. Айтар-ма еді?, келер-ме еді?, бармас-па еді?, айтқан-ба екен?, көргенбе екен?, білді-ме екен? тағысы тағылар. 62

5) Слова «еді», «екен пишутся иначе, чем служебные слова «ма», «ба». Айтарма еді?, келер-ме еді?, бармас-па еді?, айтқан-ба екен?, көрген-бе екен?, білді-ме екен? и тому подобное. 68

Түбір сөздің аяғы қатаң болса, «ма» орнына «па» болып жалғасады. Мәсәлән: бас = баспа, ат = атпа, ақ = ақпа, жап = жаппа, аш = ашпа. 69

Если корневое слово оканчивается на глухой звук, то вместо суффикса «ма» присоединяется «па». Например: бас (дави) = баспа (не дави), ат (стреляй) = атпа (не стреляй), ақ (теки) = ақпа (не теки), жап (закрой) = жаппа (не закрывай), аш (открой) = ашпа (не открывай). 76

Түбір сөздер жіңішке болса, «ма» орнына «ме», «ба» орнына «бе», «па» орнына «пе» болып жалғасады. Мәсәлән: кер = керме, іл = ілме, и = име, кез = кезбе, көм = көмбе, кес = кеспе, ек = екпе. 69

Если коренное слово мягкое, то вместо «ма» присоединяется «ме», вместо «ба» – «бе», вместо «па» – «пе». Например: кер (натяни) = керме (не натягивай), іл (повесь) = ілме (не вешай), и (согни) = име (не сгибай), кез (обойди) = кезбе (не обходи), көм (копай) = көмбе (не копай), кес (режь) = кеспе (не режь), ек (сажай) = екпе (не сажай). 76

Сынау. Төмендегі түбір сөздерге ма, ме, ба, бе, па, пе жұрнақтарын жалғатып туынды сөз істету. Сал, қаз, бат, жап, сүз, таста, ас, күре, қақ, қада, кір, төк, сүрт, таңда, қара, жек, қыдыр, сыз, үр, соқ, ти, ой, қуыр, ор, жап, ұста, тұттық, ора, сына, айнал, боя, бас, тура, жар, ұш, жала, құла, жыр, жүз, кеш, көтер, тай, оз, жаныш, жай, соз, шаш, қайна, ау, қой, сық, ки, тоқы, қыс, тара, көш. 69

Контроль. Образуйте производное слово, присоединив суффиксы ма, ме, ба, бе, па, пе к следующим коренным словам. Сал (клади), қаз (копай), бат (тони), жап (закрой), сүз (бодни), таста (брось), ас (свари), күре (копай), қақ (вбей), қада (воткни), кір (зайди), төк (вылей), сүрт (вытри), таңда (выбери), қара (смотри), жек (запрягай), қыдыр (гуляй), сыз (черти), үр (лай), соқ (ударь), ти (потрогай), ой (вырежи), қуыр (жарь), ор (коси), жап (закрой), ұста (держи), тұттық (заикнись), ора (оберни), сына (испытай), айнал (повернись), боя (крась), бас (дави), тура (накроши), жар (расколи), ұш (лети), жала (лизни), құла (падай), жыр (поцарапай), жүз (плавай), кеш (переходи), көтер (подними), тай (скользи), оз (обгони), жаныш (мни), жай (разверни), соз (вытяни), шаш (разбрасывай, қайна (кипи), ау (перевернись), қой (оставь), сық (выжми), ки (надень), тоқы (вяжи), қыс (сожми), тара (расчеши), көш (переезжай). 77

Өзі біткен жанжалды, жаным десең болмас-па; алты ұл тапқан қатынды қаным десең болмас-па? 136

Разве нельзя после скандала сказать «душа моя»; разве нельзя сказать жене, родившей шестерых сыновей, «родная моя»? 150

Мәселен: ба, та, па, жа... дегізіп жаттатқан. 205

Например, заучивали слоги ба, та, па, жа... 213