әбден 20

вполне 20

Қазақ сөздерін алып, орыс я ноғай сөзінің жүйесімен тізсе, әрине, ол нағыз қазақша болып шықпайды. Сондай кемшілік болмас үшін әр жұрт баласын әуелі өз тілінде оқытып, өз тілінде жазу-сызу үйретіп, өз тілінің жүйесін білдіріп, жолын танытып, балалар әбден дағдыланғаннан кейін басқаша оқыта бастайды. 47

Используя казахские слова и выстраивая их по правилам русского или татарского языка, не получим настоящую казахскую речь. Для того, чтобы избежать таких ошибок, каждый должен сначала обучить ребенка на родном языке, научить родной письменности, правописанию, методам и только после полного овладения всему перечисленному учить другим языкам. 51

«Тіл –құрал» мен балаларды оқытқанда, әр қағида я ережені айтқаннан кейін, балалар әбден түсіну үшін сөйлем-сөйлем сөздерді, мақалдарды үлгіге алып, олардың ішінен қағида я ережеге келетін жерлерін балаларға таптыртып, басқалардан айыртып үйрету. 49

При обучении детей «Тил-курал» после озвучивания каждого принципа или правила для полного понимания необходимо брать за образцы предложения, пословицы, из которых дети должны будут найти те, которые иллюстрируют принип или правило, чтобы научить их отличать от других правил. 52

Бір қағида я ережені балалар әбден үйреніп, тиісті орнында жұмсай білгеннен кейін-ғана келесі қағида, я ережені үйрету. А.Б. 49

Необходимо приступать к изучению следующего принципа или правила только после того, как дети полностью изучат принцип или правило и смогут применить их к месту. А.Б. 53

«Әбден бітірді» дегенде, «әбден» демей-де бітіргендік көрініп тұр; бірақ, қалай бітіргендігі көрінбейді. 76

Говоря «әбден бітірді» («окончательно завершил»), понятно, что завершено и без слова «әбден»; но неясно, как завершено. 94

«Бітірдінің» үстіне «әбден» деген сөз жамалса қалай бітіргендігі-де көрінеді, «дөп тиді» дегенде, тигендігі «дөп» деп айтпасақ-та көрінеді; бірақ, қалай тигендігі көрінбейді; «дөп» деген сөзді қосып айтсақ, қалай тигендігі-де көрінеді. 76

При дополнении слова «бітірді» («завершил») словом «әбден» («окончательно») передается, как завершено действие; употребляя «дөп тиді» («точно попал»), видим, что попал и без слова «дөп»; но неясно, как попал; дополняя словом «дөп» («точно»), передаем, как произошло попадание. 94

Мисал: «Әбден»нің айтылуы жіңішке. «Әбденнің» несі жіңішке? – айтылуы (бастауыш). «Әбден»нің айтылуы қалай? – жіңішке (байандауыш). Ненің айтылуы жіңішке? – «әбденнің» (анықтауыш). 108

Пример: У слова «әбден» мягкое звучание. Что у слова «әбден» мягкое? –звучание (подлежащее). Какое звучание у слова «әбден»? – мягкое (сказуемое). У чего мягкое звучание? – у слова «әбден» (определение). 118

Сүйтіп, бұл мисалда «әбден»нің анықтауыш болады; үйткені «әбден» деген сөзді айтпай, тек «айтылуы жіңішке» деп қойса, ненің айтылуы екені белгісіз болар еді. 108

Итак, в данном примере слова «вполне» является определением; потому что, если скажем «мягкое звучание» без слова «вполне», то будет непонятно о звучании чего идет речь. 119

«Әбден»нің деген сөз айтылғанда, ненің айтылуы жіңішке екендігі анық болады. 108

Говоря «әбден»нің (у слова «вполне»), мы даем определение тому, звучание чего мягкое. 119

«Тағы» жуан айтылады, «әбден» жіңішке айтылады. 118

«Тагы» произносится твердо, «әбден» произносится мягко. 129

Біз үнемі бұқара халық жағын ескеріп отырдық та аз ғана сауаты бар қазаққа да, солар арқылы сауатсызына да әбден түсінікті етуге талпындық. 147

Мы имели в виду всегда народную массу и старались, чтобы произведения печати были в полной, мере доступны всем мало-мальски грамотным казахам, а через них и неграмотным. 168

2) түркі халықтары бір-бірімен үнемі қатысып тұрды, қатысып тұрады да, сондықтан сөздерінің түбірі ортақ болмаса да, басқа түркі тілінің өкілдеріне таныс болуы әбден мүмкін. 147

2) тюркские народности имели и имеют постоянное общение между собою, а потому большинство слов одного языка, даже без наличия общих корней, может быть знакомо представителям другого языка. 169