Маған қара! 16

Смотри на меня! 15

Маған жүру оңай, жүзу қиын. 19

Мне легко ходить, трудно плавать. 19

Сынау. Төмендегі сөздердің ішіндегі есімдік сөздерді айырту. Бүгін айдың нешесі? Қара қайсы? Хан қайсы? Елді ойлаған жан қайсы? Кімнің жерін жерлесең, соның жырын жырларсың. Оны тастап мұны алдың, бұдан тағы құр қалдың. Өзі қандай болса, сөзі сондай. Сен сұңқарсың, мен қумын. Саған дұспан, маған жау. Жылқыда тұлпар сен едің, жігітте сұңқар мен едім. Сен астымда сау тұрсаң, қыдыра жалды қыл құйрық сенен озбас деп едім; аяғы екеу бір басты менен озбас деп едім. Бұл сөздің бәрі-де ырас, емес жалған. 74

Контроль. Укажите местоимения в следующих словах. Говорить «вы» – это проявление вежливости, «мы» – это проявление помощи. Какой сегодня месяц? Который из них простолюдин? Который из них хан? Который из них думает о народе? На чьей земле живёшь, того и будешь воспевать. То бросил, это взял, это тоже потерял. Каков человек, такова его речь. Ты сокол, я лебедь. Тебе – недруг, мне – враг. Среди лошадей ты был скакун, среди молодцев я сокол. Я думал, что если ты здоров под моим седлом, то другой конь тебя не опередит; а меня не опередит другой всадник. Все сказанное правда, а не ложь. 91

Сен маған қарамадың. 118

Ты не посмотрел на меня. 128

Мисал: 1) Байлыққа кім тұрғанда, Досан тұрған; Қасында Байжан сымам қоса тұрған. Қорадан он төрт мың қой бірден өрген. Аламан шеннен шыққан Асан тұрған; Шапса қылыш өтпейтін Мұсам тұрған, Сөйлейді маған неге осы ант ұрған? 132

Примеры: 1) Когда стояли в очереди за богатством, там Досан стоял; Рядом с ним стоял Байжан. Из загона сразу разбрелись четырнадцать тысяч овец. Родом из Аламана стоял Асан; не прорубаемый острым мечом Мусам стоял, Так почему меня ругает этот проклятый? 144

Е, жаным, мен жолаушы жолым алыс; адам жоқ бұл маңайда маған таныс. 133

Эх, мой дорогой, я путник, мне предстоит долгий путь; Я не знаю никого в этом месте. 146

Бай қасына көшіп бар да, байымасаң, маған кел; қу қасына көшіп бар да құр алмасаң, маған кел 136

Переезжай поближе к богачу, если не разбогатеешь, то приходи ко мне; переезжай поближе к хитрецу, если не сможешь получить что-то просто так, то приходи ко мне 151

Олардың әдеби тіл деп аталатын тілінде түркілік сипат маған түте-түтесі шыққан, жарымжан, жат сөздерді барынша салбыратып ілген құр грамматикалық қаңқадай болып көрінеді. 148

Тюркский элемент в их, так называемом, литературном языке представляется мне истрепанным, искалеченным, тощим грамматическим скелетом, обвешанным всевозможными чужими словами. 170

Маған өзбек тілі де жеткілікті шамада ластанған тіл болып көрінеді. 148

Узбекский литературный язык представляется мне тоже в достаточной степени засоренным языком. 170