Сынау . Төмендегі түбір сөздерге « лас » , « лес » , « дас » , « дес » , « тас » , « тес » жұрнақтарын жалғатып , туынды сөз еткізу . Бас , бауыр , бу , тізе , өкше , ата , қайын , құда , тоғай , сабақ , табақ , су , егін , түс , заман , қарын , тұқым , қара , әлек , одақ , ақыл , пайда , жарна , енші , ен , таңба , ірге , сыбай , үн , жайлау , суат , көңіл , бата , аяқ , отан , ру , ұя , өріс , құдық , тек , дәм , олжа , амал , тілеу , от , шабын , қоныс , сыбаға , кіндік . 64

Контроль . Образуйте производное слово , присоединив суффиксы « лас » , « лес » , « дас » , « дес » , « тас » , « тес » к следующим словам . Бас ( голова ) , бауыр ( родич ) , бу ( пар ) , тізе ( колено ) , өкше ( пятка ) , ата ( дед ) , қайын ( родственники мужа или жены ) , құда ( сват ) , тоғай ( лес ) , сабақ ( урок ) , табақ ( блюдо ) , су ( вода ) , егін ( посев ) , түс ( цвет ) , заман ( время ) , қарын ( живот ) , тұқым ( род ) , қара ( черный ) , әлек ( хлопоты ) , одақ ( союз ) , ақыл ( ум ) , пайда ( польза ) , жарна ( пай ) , енші ( доля в наследстве ) , ен ( метка ) , таңба , ( клеймо ) , ірге ( фундамент ) , сыбай ( связь ) , үн ( звук ) , жайлау ( летовка ) , суат ( водопой ) , көңіл ( настроение ) , бата ( благословение ) , аяқ ( нога ) , отан ( родина ) , ру ( род ) , ұя ( гнездо ) , өріс ( пастбище ) , құдық ( колодец ) , тек ( происхождение ) , дәм ( вкус ) , олжа ( добыча ) , амал ( подход ) , тілеу ( желать ) , от ( огонь ) , шабын ( пойма ) , қоныс ( стойбище / дом ) , сыбаға ( доля ) , кіндік ( пуповина ) . 70

Пай - пай ! Қалай аяңдайды ; Ау - қау ! деп дауыстап еді , сиыр мөңіреді . 79

Ах - ах ! Как вышагивает ; чуть подал голос – корова замычала . 97

Апырым - ай ! Ай - қай , қай ! Ай - қай ! Әлди - әлди ! Пай - пай ! Ау - қау ! Тарс - тұрс ! Сорап - сорап ! Осылай айтылатын сөздерді одағай сөздер дейміз . 79

Апырым - ай ! ( восклицание удивления ) . Ай - қай , қай ! Ай - қай ( крик ) . Әлди - әлди ! ( баю - бай ! ) . Пай - пай ! ( Ах ! ) Ау - қау ! ( подбадривание ) . Тарс - тұрс ! ( грохот , трескотня ) . Сорап - сорап ! ( призыв верблюдов на водопой ) . Такие слова называются междометиями . 97