ОЙЫН-ОЙЫНШЫҚТАР. Жалақ, соқыр теке, жасырынбақ, балтам-тап, мәлике-тотай, табақ, атбақыл, қақбақыл, доп, асық, топай, лек, жақ, ағызбақ, жылмаң, ақ-сүйек, зырылдауық, шатыраш, ортеке, қуыршақ. 22

ИГРЫ И ИГРУШКИ. Игра в воде, жмурки, прятки, "найди топор», разбивание шеренги, догонялки, игра в асыки, хватание альчиков на лету, мяч, альчики, бабки, шеренга/поток, сторона, ручеек, сноровка, поиски кости, волчок, шашки, вид марионетки, кукла. 23

ЫДЫС-АЯҚ. Қазан, тегене, шара, табақ, аяқ, тостаған, кесе, шыны-аяқ, тас-табақ, құман, шәйнек, шелек, күбі, астау, сапты-аяқ, шөміш, ожау, бақыраш, қасық, саба, торсық, мес, сүйретпе, көнек, қауға, қап, аяқ-қап, баспақ, дорба, талыс, қоржын, оқшантай. 23

ПОСУДА Казан, большая глубокая чаша, большая чаша, блюдо, деревянная чашка, деревянная чашка с ручкой, пиала, стеклянная чашка, керамическое блюдо, кувшин, чайник, ведро, чан или кадка цилиндрической формы, деревянное блюдо, кружка, деревянная чашка с ручкой, ковш, половник, ковш, черпак, металлический ковш, ложка, бурдюк из конской кожи для кумыса, посуда из кожи для жидкостей, бурдюк из шкуры коня, бурдюк, подойник, кожаное ведерко для доения, бадья, мешок, сумка для посуды, посуда из шкуры головы крупного рогатого скота, торба, большая сумка из шкуры, переметная сума, патронташ. 24

Сан тимеске сан тиді, табақ-табақ нан тиді. 56

У кого чести не было, тому честь досталась. 62

Жалпылағыш қос сөздер: аяқ-табақ, төсек-орын, ер-тұрман, киімкешек, жүн-жұрқа, бақа-шаян, құрт-құмырсқа, бұта-бұтанақ, жер-су, түйе-мүйе, бұзау-торпақ, қой-қозы, тағысын тағылар. 61

Обобщающие парные слова: аяқ-табақ (посуда), төсек-орын (постель), ертұрман (упряжь), киім-кешек (одежда), жүн-жұрқа (шерсть), бақа-шаян (водная живность), құрт-құмырсқа (насекомые), бұта-бұтанақ (кустарник), жер-су (земельно-водные угодья), түйе-мүйе (верблюды), бұзау-торпақ (телята), қой-қозы (овцы и ягнята) и тому подобные. 67

2) Жалпылағыш қос сөздердің арасы дәйім сызықшамен (-) мен айырылып жазылады (аяқ-табақ, киім-кешек, қой-қозы, түйе-мүйе, сауытсайман, ер-тұрман). 62

2) Обобщающие парные слова всегда пишутся раздельно через дефис (-): (аяқ-табақ (посуда), киім-кешек (одежда), қой-қозы (овцы и ягнята), түйе-мүйе (верблюды), сауыт-сайман (доспехи), ер-тұрман (упряжь)). 68

Сынау. Төмендегі түбір сөздерге «лас», «лес», «дас», «дес», «тас», «тес» жұрнақтарын жалғатып, туынды сөз еткізу. Бас, бауыр, бу, тізе, өкше, ата, қайын, құда, тоғай, сабақ, табақ, су, егін, түс, заман, қарын, тұқым, қара, әлек, одақ, ақыл, пайда, жарна, енші, ен, таңба, ірге, сыбай, үн, жайлау, суат, көңіл, бата, аяқ, отан, ру, ұя, өріс, құдық, тек, дәм, олжа, амал, тілеу, от, шабын, қоныс, сыбаға, кіндік. 64

Контроль. Образуйте производное слово, присоединив суффиксы «лас», «лес», «дас», «дес», «тас», «тес» к следующим словам. Бас (голова), бауыр (родич), бу (пар), тізе (колено), өкше (пятка), ата (дед), қайын (родственники мужа или жены), құда (сват), тоғай (лес), сабақ (урок), табақ (блюдо), су (вода), егін (посев), түс (цвет), заман (время), қарын (живот), тұқым (род), қара (черный), әлек (хлопоты), одақ (союз), ақыл (ум), пайда (польза), жарна (пай), енші (доля в наследстве), ен (метка), таңба, (клеймо), ірге (фундамент), сыбай (связь), үн (звук), жайлау (летовка), суат (водопой), көңіл (настроение), бата (благословение), аяқ (нога), отан (родина), ру (род), ұя (гнездо), өріс (пастбище), құдық (колодец), тек (происхождение), дәм (вкус), олжа (добыча), амал (подход), тілеу (желать), от (огонь), шабын (пойма), қоныс (стойбище/ дом), сыбаға (доля), кіндік (пуповина). 70

I. Зат-есім. Сөздердің кейбіреуі нәрсенің өзін атайды, мәсәлән: жер, тау, тас, су, ағаш, шөп, жапырақ, күн, ай, жұлдыз, бұлт, қар, жаңбыр, жел, бу, сағым, кісі, мал, аң, құс, бақа, шаян, шыбын, шіркей, құрт, құмырсқа, қала, үй, төсек, орын, аяқ, табақ, киім, қазан, ошақ, арба, 70

I. Имя существительное Некоторые слова называют сам предмет, например: жер (земля), тау (гора), тас (камень), су (вода), ағаш (дерево), шөп (трава), жапырақ (листок), күн (солнце), ай (луна), жұлдыз (звезда), бұлт (облако), қар (снег), жаңбыр (дождь), жел (ветер), бу (пар), сағым (мираж), кісі (человек), мал (скот), аң (животное), құс (птица), бақа (лягушка), шаян (скорпион), шыбын (муха), шіркей (мошка), құрт (курт), құмырсқа (муравей), қала (город), үй (дом), төсек (постель), орын (место), аяқ (нога), табақ (блюдце), киім (одежда), қазан (казан), ошақ (очаг), арба (телега), 77

Баспа табақ жазба табақтың 4 індей. 169

Печатный лист равен на 4 м рукописным 180